عملکرد الکترومایوگرافی عضلات شانه در وضعیت های مختلف

عملکرد الکترومایوگرافی عضلات شانه در وضعیت های مختلف

اختلالات شانه عموما بین ورزشکاران و کارگران شایع است. بیشتر همراه با آسیب عضلات روتاتورکاف می­باشد. هرچند مکانیسم دقیق رفتار عضلانی در طول الویشن بالاتنه به خوبی توضیح داده نشده است

. هدف مطالعه ارزیابی فعالیت الکتریکی عضلات شانه در طول دامنه متفاوت الویش شانه در سطوح ساجیتال، فرونتال و اسکپشن است.

دوازده نفر آزمودنی زن بر اساس روش دسترسی از دانشجویان دانشگاه بوعلی سینا انتخاب شدند. آزمودنی­ها هیچ پیشینه آسیبی در پشت یا سیستم عصبی عضلانی نداشتند. میانگین سن،  قد  و وزن به ترتیب (کیلوگرم 54/5±5/7)، (سانتیمتر162/5±4/2) و (سال 24/5±1/6 ) بود. به منظور ارزیابی فعالیت الکتریکی عضلات یک سیستم EMG، 16 کاناله با الکترودهای دوقطبی استفاده شد. الکترودها روی عضلات ذوزنقه فوقانی، ذوزنقه میانی، ذوزنقه تحتانی، دلتوئید قدامی، دلتوئید میانی، دلتوئید خلفی و فوق خاری قرار داشتند. نرخ نمونه برداری 2000 هرتز و در دامنه  15-500 هرتز فیلتر شد. ناچ فیلتر همچنین با فرکانس برشی 50 هرتز برای برای سیگنال­های برق شهری استفاده شد.

آزمودنی در وضعیت ایستاده همراه با اکستنشن آرنج و و مفضل شانه در 4 وضعیت صفر، 30، 60 و 90 درجه قرار داشت که در سه سطح شامل فرونتال، ساجیتال و اسکپشن عمل می­کرد راست ایستاده بود. به منظور تجزیه و تحلیل آماری از SPSS-16  با خطای 05/0 استفاده شد.

شدت فعالیت عضله فوق­خاری صفحه فرونتال به صورت معنی داری بیشتر از صفحات دیگر بود (p=0/006  و F=8/9)  و در دلتوئید میانی نیز نتایج مشابهی مشاهده شد( p=0/001 و F=16/3)

شدت فعالیت عضله فوق خاری در زوایای مختلف تفاوت معنی داری داشت و در زاویه 90 درجه بیشترین مقدار بود( P=0/00 و F=1/9). هرچند شدت فعالیت عضله فوق­خاری نسبت به سایر عضلات در زاویه 30 درجه صفحه فرونتال به صورت معنی داری بیشتر از شدت فعالیت سایر عضلات بود( P=0/00  و F=243/11)

شدت فعالیت عضله دلتوئید میانی در زاویه 90 درجه به صورت معنی داری بیشتر از سایر عضلات بود(P=0/02  و F=14/8)

نتایج:

به منظور تفکیک عضله فوق­خاری از ودیگر عضلات شانه، انقباض ایزومتریک در 30 درجه آبداکشن پیشنهاد می­شود. و فعالیت عضله دلتوئید میانی نسبت به سایر عضلات در 90 درجه آبداکشن است.

واژه­ های کلیدی: آبداکشن، فعالیت عضلات شانه، الکترومایوگرافی، صفحه کتف، صفحه ساجیتال

فهرست مطالب

عنوان

فصل اول: کلیات پژوهش

1-1- مقدمه 3

1-2- بیان مسئله 3

1-3- سابقه و ضرورت انجام پژوهش 4

1-4- اهداف تحقیق 6

1-4-1-اهداف کلی: 6

1-4-2-اهداف جزئی: 6

1-5- متغیرها 6

1-5-1- متغیرهای مستقل 6

1-5-2- متغیرهای وابسته 6

1-6- فرضیه­های پژوهش 6

1-7- روش تحقیق 7

1-8- محدودیت­های تحقیق 7

1-9- تعریف واژگان مفهومی و عملیاتی 7

1-9-1- الکترومیوگرافی 7

1-9-2- حداکثر انقباض ارادی ایزومتریک (MVIC) 8

1-9-3-گونیامتر 8

فصل دوم: پیشینه پژوهش

2-1- مقدمه: 11

2-2-مبانی نظری 11

2-2-1-ساختار استخوان­های تشکیل دهنده کمربندشانه­ا­ی 11

2-2-1-ساختار استخوان­های تشکیل دهنده­ی کمربند شانه­ای 12

2-2-1-1 استخوان بازو: 12

2-2-1-2- کتف: 14

2-2-1-3-ترقوه: 16

2-2-2-ساختار مفاصل و بافت­های حمایت کننده کمربند شانه­ای 17

2-2-2-1-جناغی-ترقوه­ای 18

2-2-2-2-آخرومی-ترقوه­ای 18

2-2-2-3-کتفی-صدری 19

2-2-2-4-مفصل تحت دلتوئید 19

2-2-2-5-مفصل گلنوهومرال 19

2-2-3-پایدارکننده­های استاتیکی مفصل گلنوهورمرال: 20

2-2-3-1- سطح مفصلی 20

2-2-3-2- لابرم: 21

2-2-3-3- کپسول مفصلی: 21

2-2-3-4- لیگامنت­ها: 22

2-2-4- پایدارکننده­های دینامیکی مفصل گلنوهومرال 24

2-2-4-1- عضلات RC: 24

2-2-4-2-زوج نیرو صفحه فرونتال 25

2-2-4-3-زوج نیروی صفحه عرضی 26

2-2-5-حرکات و دامنه حرکتی شانه 27

2-2-5-1-فلکشن و آبداکشن 27

2-2-5-2-اداکشن و اکستنشن 28

2-2-5-3-چرخش داخلی و خارجی 29

2-2-5-4-فلکشن افقی و اکستنشن افقی 29

2-2-6-حرکات ترکیبی کمربند شانه 30

2-2-7-فعالیت عضلانی در کمربند شانه 30

2-2-7-1-عضلات اسکاپولاهومرال 31

عضله دلتوئید 31

عضلات روتاتورکاف 32

عضله فوق­خاری: 32

عضله تحت­خاری 33

عضله گردکوچک 33

عضله تحت­کتفی 33

2-2-7-2-عضلات آکسیو اسکاپولار و آکسیوکلاویکولار 33

عضله ذوزنقه: 34

بالابرنده کتف: 34

عضله دندانه­ای قدامی 34

سینه­ای کوچک: 35

2-2-7-3-عضلات آگسیوهومرال 35

عضله سینه­ای بزرگ 35

2-3- پیشینه پژوهش: 36

2-3-1-آسیب عضلات روتاتورکاف: 37

2-3-2-ناپایداری مفصل گلنوهومرال 38

2-3-3-دسته بندی سندروم­های برخوردی 39

2-3-4- تست­های سندروم­های برخوردی: 41

2-3-3-1-تست برخوردی نیر 41

2-3-3-2-هاوکینز 42

2-3-3-4-تست جاب 42

2-3-3-4-تست سوپینیشن 42

2-3-5-مروری بر تحقیقات گذشته 43

فصل سوم: روش پژوهش

3-1- مقدمه 49

3-2- روش اجرای تحقیق 49

3-2-1- جامعه آماری و شیوه گزینش نمونه­ها 49

3-2-2-شرایط عمومی عضویت در گروه شانه نرمال: 50

3-2-3-شرایط اختصاصی عضویت در گره شانه نرمال 50

3-3-ابزارها و روشها 54

3-3-1- قد و وزن آزمودنی­ها 54

3-3-2-مقدار مقاومت 54

3-3-3- فعالیت الکترومایوگرافی عضلات 54

3-3-4- اندازه گیری زاویه بازو با تنه 55

3-4- روش اجرا 55

3-5-پرتکل آزمایشی 56

3-6- اندازه گیری الکترومایوگرافی 60

3-7- حرکات وظیفه ای و شرایط آن 64

3-8- ابزارهای تحقیق 64

3-9- متغیرهای مورد مطالعه  RMS همسان سازی شده: 66

3-10- تجزیه و تحلیل آماری 66

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده­ها

4-1-مقدمه 69

4-2- فعالیت عضلانی  مربوط به صفحات حرکتی مختلف در زوایای مختلف: 69

4-3-گشتاوری حاصل از وزن بالاتنه 74

فصل پنجم: استنباط و نتیجه ­گیری

5-1- مقدمه 93

5-2- بحث و نتیجه گیری 93

5-3- نتیجه گیری نهایی ..........98

5-4- پیشنهادات 99

منابع  .............103

فهرست جداول

جدول 3-1: مشخصات آزمودنی­ها 43

جدول4-1- درصد RMSعضلات کمربند شانه در هر سه صفحه زاویه صفر درجه 63

جدول4-2- درصد RMSعضلات کمربند شانه در هر سه صفحه زاویه صفر درجه 71

جدول4-3- درصد RMSعضلات کمربند شانه در هر سه صفحه زاویه 60 درجه 65

جدول4-4 درصد RMSعضلات کمربند شانه در هر سه صفحه زاویه 60 درجه 66

جدول4-5-گشتاوری حاصل از وزن بالاتنه و وزنه در صفحه فرونتال 74

جدول4-6- گشتاوری حاصل از وزن بالاتنه و وزنه در صفحه اسکپشن 75

جدول4-7- گشتاوری حاصل از وزن بالاتنه و وزنه در صفحه ساجیتال 75

جدول4-8- درصد نسبی فعالیت عضله فوق­خاری به عضله دلتوئید میانی 75

فهرست نمودارها

نمودار1-4- %RMS عضله فوقخاری در حرکت ابداکشن در هر سه صفحه در زوایای مختلف 77

نمودار4-2- %RMS عضله فوقخاری در حرکت ابداکشن در صفحه فرونتال 78

نمودار4-3- %RMS عضله فوقخاری در حرکت ابداکشن در صفحه اسکپشن 79

نمودار4-4- %RMS عضله فوقخاری در حرکت ابداکشن در صفحه ساجیتال 80

نمودار4-5- %RMS عضلات مختلف در حرکت ابداکشن در صفحه کتف زوایه 30 درجه 81

نمودار4-6- نسبت فعالیت عضله فوقخاری به دلتوئید میانی 82

نمودار4-7-%RMS عضلات مختلف در حرکت آبداکشن در صفحه اسکپشن در زاویه صفر 83

نمودار4-8- %RMS عضلات مختلف در حرکت ابداکشن در صفحه فرونتال زوایه 90 درجه 85

نمودار4-9- %RMS عضله دلتوئید میانی در حرکت ابداکشن در هر سه صفحه و زوایای مختلف 86

نمودار4-10- %RMS عضله دلتوئید میانی در حرکت ابداکشن در صفحه فرونتال 87

نمودار4-11- %RMS عضله دلتوئید میانی در حرکت ابداکشن در صفحه اسکپشن 88

نمودار4-12-%RMS عضله دلتوئید میانی در حرکت آبداکشن در صفحه ساجیتال 89

فهرست شكل­ها

شكل 1-1 دستگاه   8

شکل2-1- نمای قدامی کمربند شانهای 11

شکل2-2- بخش پرگزیمال استخوان بازو 13

شکل2-3- زاویه تنه 130تا 150 درجه و سراستخوان بازو 26 تا 31 درجه به عقب برگشته است 13

شکل 2-4- بخش قدامی استخوان کتف 14

شكل 2-5- تصویر کتف در نمای خلفی، جانبی و فوقانی 15

شکل2-6- تصویر استخوان کتف در محل حفره گلنوئید و سر استخوان بازو از نمای فوقانی 16

شکل2-7- استخوان ترقوه 16

شکل2-8- کپسول مفصلی 22

شکل 2-9- لیگامنتهای پایدار کننده مفصل گلنوهومرال 23

شکل2-10- تصویر عضلات روتاتور کاف از نمای جانبی از مفصل شانه 24

شکل2-11- زوج نیرو در صفحه فرونتال 25

شکل2-12- زوج نیروی در صفحه عرضی 26

شكل 2-13- عضله دلتوئید 31

شكل 2-14- نمای خلفی و قدامی عضلات RC 32

شكل 2-15- عضله ذوزنقه 34

شكل 2-16- عضله سینهای بزرگ 35

شکل 3-1- تست بلند کردن برای تشخیص آسیب عضله تحتکتفی 51

شکل3-2-تست تاخیر در چرخش خارجی 52

شکل 3-3- تست نیر(تست برخوردی) 53

شکل3-4- تست جاب 54

شکل 3-5- دستگاه آزمونگر ساخته 55

شکل 3-6- وضعیتهای مختلف ایزومتریک تست شده در سه صفحه فرونتال، اسکپشن و ساجیتال در زوایای صفر، 30،60 و 90 درجه 56

شکل3-7- وضعیتهای مخلف برای ثبت MVC در عضلات مختلف 58

شکل3-8-نمای قدامی محل نصب الکترود (کانرد 2005) 61

شکل3-9- نمای خلفی محل نصب الکترود(کانرد 2005) 62

شکل 3-10- الف 63

شکل 3-10- ب 63

شکل3-11- تصویر دستگاه الکترومایوگرافی 65