تحقیق میزان فلزات سنگین سرب و آهن در خوراك مصرفی، آب و ماهیان قزل آلای رنگین

          سید محمد میرعالی 
            بازدید : 43
          پنجشنبه 09 شهريور 1396
           نظرات (0)
        

تحقیق میزان فلزات سنگین سرب و آهن در خوراك مصرفی، آب و ماهیان قزل آلای رنگین

خلاصه فارسی:

تعداد 32 نمونه غذا ، آب منابع و عضله ماهی به منظور اندازه گیری فلزات سرب و آهن در فصلهای تابستان و پاییز ، در دو نوبت با فاصله 3 ماه از چهار مزرعه پرورش ماهی قزل آلای رنگین كمان در استان چهارمحال بختیاری اخذ شده و مورد بررسی قرار گرفت .

میزان آهن و سرب به ترتیب در كل نمونه‌های آب مزارع مختلف برابر با 4/4 ± 6/60 و 2/0 ± 5/2 میكرو‌گرم بر لیتر ، میزان آهن و سرب به ترتیب در كل نمونه‌های خوراك مصرفی مزارع مختلف برابر با8/183 ± 4/563 و1/1 ± 3/3 میلی‌گرم بر كیلو‌گرم و همچنین میزان این دو فلز به ترتیب در كل نمونه‌های ماهی مزارع مختلف برابر با

9/3 ± 7/8 و1/0 ± 3/0 میلی‌گرم بر كیلو‌گرم بوده است . با توجه به مقادیر بدست آمده از دو فلز فوق هیچ‌گونه تفاوت معنی‌داری در سطح (05/0 p <) بین خوراك، ماهیان و آبهای مختلف مشاهده نشد ولی در كل ارتباط منطقی بین میزان این دو فلز در غذا و ماهیان تغذیه شده از همان غذا مشاهده گردید بطوریكه بیشترین میزان تجمع فلزات سنگین یاد شده در غذای كارخانه شماره 2 و همینطور ماهیان تغذیه شده از این غذا و كمترین میزان تجمع این فلزات در غذای كارخانه شماره 3 و ماهیان تغذیه شده با این خوراك مشاهده شد .

با توجه به استاندارد های FAO برای فلزات سنگین و مقایسه آن با مقادیر بدست آمده در تحقیق حاضر، میزان این فلزات در آب، غذا و عضلات ماهی از حداكثر مجاز پیشنهادی كمتر می‌باشد. لذا هیچ‌گونه خطری از جانب این منابع متوجه مصرف‌كنندگان بعدی مثل انسان نیست .

1-1- بیان مسأله:

فلزات سنگین به عنوان یك مسئله خطر ساز از ابعاد مختلف و به طور جدی می‌توانند زیست انسان و سایر موجودات زنده را به خطر بیاندازند. یكی از عمده‌تر‌ین منابع تولید كننده این عوامل سنگ‌های معادن و غبارهای آتشفشانی می‌باشند ولی در كنار اینها انسان خود به اشكال مختلف مانند صنایع رنگرزی، آبكاری فلزات و باطری سازی در انتشار فلزات سنگین نقش دارد(8). حضور این عوامل در محیط زیست در دراز مدت منجر به كاهش توان تولید مثلی آبزیان ، مشكلات تنفسی و عصبی و غیره شده و در ضمن با توجه به تجمع آن در بدن (تجمع زیستی)[1] و انتقال آنها به مصرف كنندگان بعدی از جمله انسان می‌تواند عوارض غیر قابل جبرانی را ایجاد نماید. یكی از منابع مهم انتقال فلزات سنگین خوراك مصرفی ماهیان پرورشی است كه با اندازه گیری دو فلز سرب و آهن می‌توان به میزان حضور این عوامل در غذا و احیاناً بالا بودن آنها بیش از حد استاندارد پی برد. همچنین بررسی میزان این فلزات در آب و ماهیان مزارع پرورشی از نظر مقایسه‌ای می‌تواند راه كار مناسبی در نحوه استفاده از این منابع آبی و یا حتی ماهیان مورد پرورش در این آبها به ما بدهد.

1-2- اهداف، فرضیات و سؤالات تحقیق:

1-2-1- اهداف تحقیق:

1- بررسی و اندازه گیری دو فلز سنگین سرب و آهن در چهار نوع خوراك مصرفی، آب و عضله ماهی قزل آلای رنگین كمان استان چهار محال و بختیاری.

2- مقایسه بین میزان فلزات سنگین سرب و آهن در انواع غذا، آب ورودی مزارع و عضله ماهیان مزارع مختلف قزل آلای رنگین كمان .

1-2-2- فرضیات تحقیق:

1- میزان فلزات سنگین سرب و آهن در خوراك مصرفی، آب و ماهیان قزل آلای رنگین كمان بالاتر از حد استاندارد است.

2- میزان فلزات سنگین سرب و آهن در خوراک مصرفی، آب و ماهیان قزل آلای رنگین کمان کمتر از حد استاندارد است.

Biomagnification - [1]

- حداكثر میزان سرب در عضلات ماهی كه توسط سازمان خوار و بار جهانی (FAO)پیشنهاد شده 5/0 میلی‌گرم در كیلوگرم است(26).

- حداكثر میزان آهن در عضلات ماهی كه در جدول تركیبات مواد غذایی انستیتو تحقیقات تغذیه‌ای و صنایع غذایی كشور(1379) پیشنهادشده 8 میلی‌گرم در كیلو‌گرم می‌باشد.

فهرست مطالب

عنوان صفحه

فصل اول : مقدمه و طرح تحقیق

1-1- بیان مسئله..............................................................................................................................1

1-2- اهداف ، فرضیات و سئوالات تحقیق.....................................................................................2

1-2-1- اهداف تحقیق..............................................................................................................2

1-2-2- فرضیات تحقیق ...........................................................................................................2

1-2-3- سئوالات تحقیق...........................................................................................................2

1-3- روش تحقیق و پژوهش........................................................................................................3

فصل دوم : كلیات تحقیق

2-1- فلزات سنگین.......................................................................................................................4

2-1-1- منشاء فلزات سنگین.....................................................................................................5

2-2- سابقه تحقیقات در مورد سرب .............................................................................................6

2-2-1- سابقه تحقیقات در مورد سرب و اثر آلوده كنندگی آن در انسان.................................6

2-2-2- اثر آلوده كنندگی سرب در آب دریا و ماهیان............................................................8

2-3- سابقه تحقیقات در مورد آهن...............................................................................................9

2-3-1- سابقه تحقیقات راجع به مسمومیت با آهن و اثر آلوده كنندگی آن بر انسان.................9

2-3-2-اثر آلوده كنندگی آهن در آب دریا و ماهیان............................................................11

2-3-3- مقادیر استاندارد پیشنهاد شده آهن و سرب از سوی سازمانها ومحققان مختلف23

فصل سوم : مواد و روش كار

3-1- مواد و لوازم مورد نیاز.......................................................................................................25

3-2- روش كار..........................................................................................................................25

3-2-1- تاریخچه دستگاه جذب اتمی....................................................................................28

3-2-2- قسمتهای مختلف دستگاه جذب اتمی......................................................................29

3-2-2-1 روش کار با دستگاه جذب اتمی با شعله..............................................................31

3-2-3- آماده سازی نمونه ها جهت اندازه گیری فلزات........................................................32

3-2-4-عمل هضم اولیه در فلزات.........................................................................................33

فصل چهارم : نتایج تحقیق .......................................................................................................35

فصل پنجم : بحث و پیشنهادها.................................................................................................43

منابع :.......................................................................................................................................49

چکیده انگلیسی..........................................................................................................................55

فهرست جدول ها

عنوان صفحه

جدول 4-1 میانگین و انحراف معیار آهن و سرب در كل نمونه‌های خوراك (بر حسب میلی‌گرم بر كیلوگرم)	35
جدول 4-2 میانگین و انحراف معیار آهن و سرب خوراك تولید شده در كارخانه‌های مختلف (بر حسب میلی‌گرم بر كیلوگرم)	35
جدول 4-3 میانگین و انحراف معیار آهن و سرب در كل نمونه‌های ماهی (بر حسب میلی‌گرم بر كیلوگرم)	36
جدول 4-4 میانگین و انحراف معیار آهن و سرب ماهیان تغذیه شده از خوراك كارخانه‌های مختلف (بر حسب میلی‌گرم بر كیلوگرم)	37
جدول 4-5 میانگین و انحراف معیار آهن و سرب در كل نمونه‌های آب مزارع مورد نمونه‌برداری ( بر حسب میكروگرم بر لیتر)	38
جدول 4-6 -میانگین و انحراف معیار آهن و سرب آب تامین كننده مزارع مختلف( بر حسب میكروگرم بر لیتر)	39

فهرست نمودارها

عنوان صفحه

نمودار 4-1 میزان آهن در آب ورودی مزارع مختلف	40
نمودار 4-2 میزان آهن در ماهیان تغذیه شده با خوراك كارخانجات مختلف	40
نمودار 4-3 میزان آهن موجود در خوراك كارخانجات مختلف	41
نمودار 4-4 میزان سرب موجود در خوراك كارخانجات مختلف	41
نمودار 4-5 میزان سرب در آب ورودی مزارع مختلف	42
نمودار 4-6 میزان سرب در ماهیان تغذیه شده با خوراك كارخانجات مختلف	42