واقعه كربلا از دید گرافیك و هنر

واقعه كربلا از دید گرافیك و هنر

چکیده:

پیشگفتار:

در دنیای گرافیك كشورمان همواره جای بررسی نمادهایی كه بیش از صدها سال سابقه كاربرد در مراسم و آئین های مذهبی وملی را دارند خالی بوده است.

 و نیاز نیز احساس می شود كه  این كمبود باید برطرف شود. از عمده ترین محورهای تمركز اینگونه سمبولها همانا علامات به كار برده شده در مراسم مذهبی عاشورا است كه علی رغم تفاوت اقوام و پراكندگی آنها در نقاط مختلف كشورمان طی یك دوره تناوب یك ساله توسط مردم استفاده شده وهمنوایی مردم به آن اصالتی ملی نیز داده است. همین طور كه در اكثر پوسترهای مربوط به عاشورا دیده می شود از این سمبل ها استفاده های زیادی شده است. كه مختصرا در این تحقیق به بعضی نمادها اشاره می شود.

مقدمه:

واقعه كربلا حكایت از رودرویی حق با طل است كه نقل عظیم حمایت از حقانیت را با خود می كشد. پس از این مسئله ی مهم اسلامی حق خواهان آنرا آئین قرار دادند و برای بیان آرمان خود این مهم را به گذشته و آینده پیوند دادند.

اول از زبان حضرت آدم وبعد بر تخته پاره های كشتی نوح وتا معراج رسول و بعد از آن به همراه امام عصر(عج)وحتی نوشته های درب بهشت نیز این پیوند حاصل می شود هر كس به فراخورد حال خود در این قضیه شریك می شود، به این ایمان قلبی كه شفاعت می شود در حالی كه بی خبر از این موضوع كه چون حركت آغاز شده ودل او صافی شده اكنون قابلیت شدن را پیدا كرده است چون كتاب رسول حق نیز این بشارت را داده است «ان الله لا یغیر ما بقوم حتی بغیر و ما بانفسهم»

اما در گذر زمان مكارانی نیز از این شور حسینی سود برده اند و لباس زهد را بر شهوات دنیوی پوشیده اند. آنانی كه در حرمسراها به باده گساری بودند در محرم دستار برگردن آویزان می كردند و روز را شبی كردند وپرده تغافل را می گشودند.

وارد شدن خرافات گرفتن حركت و جوشش، عدم ایجاد بینش برای شناسایی دشمنان واقعی دین جهت ندادن به مراسم عزاداری كه بعضاً به خود آزاری تبدیل شده ومسائل متعدد دیگر هم بیانگر این مهم هستند در عین حال این نهضت باز نایستاده، حركت خود را از جوهره اصلی گرفته، حفظ نموده است و به گرمایش افزوده وبیشتر وبیشتر برنده راه می پیماید. در حول وحوش این رویداد نمادهای گوناگونی در دوران مختلف برا ی عظمت دادن به مسئله ویا بیان تصویر بهتر وارد می شوند كه همه حالت روایتگری دارند.

این مراسم كه ابتدا از قرن چهارم هجری رسمیت پیدا كرد سیاه دیلمیان را رنگ عزا نوشت. روضه خوانی ونوحه خوانی كه روایت گونه هایی بود از عاشورا كه با بیان واقعه مردم را به تفكر تصویر می كشاند. این گرم چانگان از فصاحت وبلاغت بهره می گرفتند با قیض و بسط سخن واستفاده از ایما واشاره و میمیك چهره وحركات به سخن هیجان می بخشیدند و مردم را هدایت می كردند تا در عالم تصور خود ناظر كربلا باشند و بر آن واقعه  بگریند. جامه چاك كردن پوشش های خشن،زنجیر زدن،قمه زدن، سینه زدن، سنگ زدن،گل مال كردن ،انواع خودآزاری بود كه عوام با انجام آن خود را حامی حسین بن علی تصور می كردند البته هدایت این جریان جای بحث كافی دارد كه مربوط به متخصصین امر است وبنده فقیر در این مسائل در ایران از صفویه شیعه رسمیت می یابد و به عاشورا اهمیت قابل توجه ای داده می شود. صنعتگران نیز از هنر خود در این راستا بهره می برند و به تصویر كردن داستان عاشورا می پردازند مار غاشیه، كبوتر پیغام بر، شیر،كشكول،آهو و.. بر علامت های سینه زنی می نشیند وپنجه به عنوان دست بریده ابوالفضل عباس بر سر بیرق ها می گذارند.